Chu sa có tác dụng gì?

Có thể mọi người đã quá quen với tên gọi Chu sa qua những phương tiện truyền thông cũng như những bộ phim xưa của Trung Quốc. Vậy Chu sa là gì? Chu sa có tác dụng gì? Công dụng của chu sa trong việc chữa bệnh? Để hiểu rõ hơn cũng như là chi tiết hơn về dược liệu chu sa, hãy cùng gia công thực phẩm chức năng VIETFFP tham khảo qua bài viết dưới đây

CHU SA LÀ GÌ ?

Để hiểu rõ chu sa có tác dụng gì thì ta hãy cùng tìm hiểu về những mô tả đặc điểm của chu sa trước nhé.

• Chu sa là loại thuốc quý trong Đông y, có tác dụng an thần,thanh nhiệt, trấn tĩnh và định phách
• Chu sa còn có tên gọi khác là: Xích đan, Châu sa, Thần sa, Đơn sa, Cống sa, Đan sa,…
• Tên khoa học là: Cinnabaris
• Thành phần chủ yếu của Chu sa là Thủy ngân Sulfur (HgS)

Hình ảnh chu sa

MÔ TẢ ĐẶC ĐIỂM – TÍNH CHẤT CHU SA

Đặc điểm của Chu sa

• Chu Sa là Chu Sa là một khoáng chất có nhiều hình dạng khác nhau, bao gồm màu sáng, dạng sợi, gồ ghề, màu đỏ hoặc nâu hồng, có ánh sáng, rắn, rất giòn và nói chung là bột.. Nếu bột xát bằng tay mà không vấy màu ra tay thì đó là bột tốt. Ở dạng bột chu sa thường có màu đỏ.
• Thần sa thường sẽ ở thể cục thành khối óng ánh, hình dạng to nhỏ không nhất định, màu đỏ tối hay đỏ tươi hoặc nâu hồng. 

Tính chất của Chu sa

• Chu sa là chất rắn nhưng lại giòn và dễ vỡ vụn. Chất nặng, không mùi và có vị nhạt. Không tan trong nước. Nhưng khi đun nóng Chu sa trong ống nghiệm thì sẽ sang thành SO2 ( lưu huỳnh Dioxide) và nhận thấy kim loại Thủy ngân bám vào thành ống nghiệm.
• Chu sa tương tự như Thạch Anh vì nó có tính đối xứng và một vài đặc trưng quang học. Như Thạch Anh, nó có khả năng khúc xạ cao, khúc xạ kép. Khả năng khúc xạ của nó thuộc dạng cao nhất trong số các khoáng chất đã biết.

PHÂN BỐ – Chu sa có tác dụng gì?

• Chu sa là khoáng chất tự nhiên có nhiều ở Trung Quốc, chủ yếu ở các tỉnh Hồ Bắc, Tứ Xuyên, Vân Nam, Liêu Ninh và Quý Châu và Chu sa đều là tựu nhiên. Chính vì vậy, dược liệu này được nhập khẩu chính đều là ở Trung Quốc.
• Một số nơi người ta tổng hợp Chu sa nhân tạo (Vemilion) để phuc vụ cho nhu cầu sử dụng dược liệu. Nhưng mà dược lý lại kém khá nhiều nên hầu như ít được dùng và người ta vẫn ưu tiên chọn Chu sa tự nhiên. 

THÀNH PHẦN HÓA HỌC

Trong Chu sa thì thành phần chủ yếu là thủy ngân Sulfur tự nhiên( S 13.8% và Hg 86.2%). Ngoài ra thì trong Chu sa tự nhiên còn chứa lẫn tạp chất và một số các chất hữu cơ khác.

THU HOẠCH VÀO BÀO CHẾ

Sau khi đã khai thác Chu sa về, cần thực hiện các cách bào chế sau:

• Cách 1: Lấy nam châm rà để hút hết các kim loại còn lẫn trong Chu sa, rồi sau đó cho vào cối xay với nước. Khi xay xong, đổ thêm nước vào và lóng nhiều lần cho đến khi thấy bột mịn hoàn toàn. Để chậu nước nghỉ trong vài giờ cho Chu sa lắng xuống đáy rồi gạn bỏ hết nước. Cuối cùng, dùng giấy bịt kín miệng chậu và đem đi phơi cho khô hoàn toàn.
• Cách 2 : Dùng chày sứ tán Chu sa và nước cất, để lắng một lúc sẽ thấy một lớp màng nổi lên rồi vớt lên đem vứt bỏ màng nổi và gạn lấy nước đỏ. Làm lại nhiều lần cho đến khi thấy nước không còn đỏ. Phần còn lại cặn có sắc đen thì đem bỏ đi. Nước đỏ vừa lấy tiếp tục để trong vài giờ cho lắng lại, rồi chắt bỏ nước trong và dùng vải bịt kín lại rồi đem phơi âm can cho đến khi bột khô hoàn toàn.
• Chu sa là thuốc độc bảng B, nên đựng trong lọ thủy tinh kín màu vàng, để riêng một góc và bảo quản nơi khô ráo

CHU SA CÓ TÁC DỤNG GÌ?

Trong y học hiện đại chu sa có tác dụng gì?

• Chu sa có tác dụng an thần và co giật mạnh mẽ và mạnh hơn các loại thuốc an thần hóa học như Bromua
• Tác dụng kéo dài thời gian mê do Pentothal và kéo dài giấc ngủ do Barbituric
• Chống mốc, thối rữa và giải độc.
• Dùng ngoài có tác dụng ức chế ký sinh trùng, vi khuẩn và tiêu diệt nấm.
• Độc tính của chu sa tăng lên khi đun nóng hoặc kích động trên lửa. Điều này là do tại thời điểm này thủy ngân tách ra khỏi liên kết HgS theo phương trình sau: HgSO2 → SO2Hg.

Trong Đông y chu sa có tác dụng gì?

• Thanh nhiệt, giải độc, trấn tâm, định phách và an thần.
• Da nổi mụn nhọt, rối loạn giấc ngủ, thường xuyên gặp ác mộng, điên loạn, căng thẳng, ghẻ

CÔNG DỤNG VÀ NHỮNG BÀI THUỐC TỪ CHU SA

Chu sa có công dụng giúp chữa thần kinh suy nhược, mất ngủ, trẻ em ngủ hay giật mình về đêm, trị chống mắt hoa mắt, mất máu sau sinh, đặt biệt là trị co giật, hôn mê sốt cao ở trẻ em,…

Bài thuốc chữa thần kinh suy nhược, người bứt rứt và khó ngủ

Chuẩn bị 1 ít chu sa và 1 quả tim lợn..

Tiến hành: Cho Chu sa vào tim lợn rồi dùng chỉ buộc lại, sau đó đem nấu chín và dùng ngay khi còn nóng

Chữa đậu độc sắp mọc hoặc mới mọc – Chu sa có tác dụng gì?

Chuẩn bị: Chu sa 1gram.

Tiến hành: Tán bột mịn rồi hòa với mật uống.

Bài thuốc trị chứng trẻ ngủ hay giật mình và khóc đêm

Chuẩn bị: Thảo quyết minh 10gram và một ít Chu sa khoảng 0,3 – 1gram

Tiến hành: Thảo quyết minh sắc lấy nước rồi dùng chung với Chu sa trước khi đi ngủ.

Bài thuốc trị hoa mắt và chóng mặt do mất máu ở phụ nữ sau sinh

Chuẩn bị: Chu sa 1,5 – 3gram

Tiến hành: Uống với nước tiểu trẻ em hoặc uống với giấm nóng (Tham khảo)

Trị trẻ nhỏ sốt cao dẫn đến nói sảng, co giật và hôn mê

Chuẩn bị: Sinh hoàng liên 15gram + sơn chi 12gram + ngưu hoàng 1gram + uất kim 8gram + hoàng cầm 12gram + chu sa 6gram

Tiến hành: Đem tất cả dược liệu tán thành bột mịn làm hồ. Mỗi lần sử dụng 1 – 3gram uống cùng với nước sắc đăng tâm.

LƯU Ý KHI SỬ DỤNG CHU SA

• Chu sa và Thần sa khi sử dụng đều sử dụng dưới dạng sống. Khi gặp lửa nóng sẽ giải phóng thủy ngân gây ngộ độc và dẫn đến tử vong

• Khi sử dụng Chu sa bắt buộc phải thủy phi, mài, tán để giảm độc tố

• Những người có chức năng gan, thận kém phải cân nhắc thật kĩ trước khi sử dụng loại dược liệu này.

• Tránh dùng dược liều quá nhiều và sử dụng dài ngày để có tránh giảm nguy cơ nhiễm độc tố
• Chu sa đem lại nhiều công dụng tốt cho sức khỏe , nhưng loại dược liệu này có độc tính vô cùng mạnh, vì vậy người dùng phải tuân thủ nguyên tắc cũng như kiêng kỵ mà các thầy thuốc đã đưa ra.