Cây tầm bóp và 6 bài thuốc chữa bệnh hiệu quả

Cây tầm bóp hay còn gọi là cây thù lù xanh, bùm bụp, cây lồng đèn, tên khoa học là Physalis angulata L, Tầm bóp mọc hoang nhiều ở nước ta, và điều thú vị là cây mọc hoang này lại có rất nhiều công dụng quý. Cây tầm bóp có tính mát và vị đắng sử dụng trong việc làm mát thanh nhiệt, trị khang. Đây là một trong những loại thảo dược được giới y học sử dụng khá là nhiều trong việc điều trị ho đàm, mụn nhọt, tiều đường…Cùng Vietffp tìm hiểu về loại cây này trong bài viết dưới đây.

1. Đặc điểm thực vật

Thân: Cây thân thảo, chiều cao trung bình dao động từ 50 – 90 cm. Trên thân có nhiều cành và thường mọc rủ xuống

Lá: Lá cây có màu xanh, hình bầu dục, dài cỡ 0,3cm và rộng 0,2 – 0,4 cm. Các lá mọc theo kiểu so le, nối liền với thân bằng một cuống lá dài cỡ 0,15 – 0,3 cm. Lá có thể chia thùy hoặc không.

Hoa: Tầm bóp ra hoa màu trắng, nhụy vàng, có 5 cánh. Cuống hoa mảnh, mọc đơn độc. Đài hoa hình chuông, màu xanh, bao phủ lớp lông tơ mịn ở bên ngoài. Một số hoa có thể có những chấm tím ở gốc.

Quả: Loại cây này cho ra quả quanh năm. Quả mọng, hình tròn, bề mặt nhẵn. Khi còn nhỏ, quả thường có màu xanh nhưng lúc chín thì chuyển sang màu đỏ hoặc cam. Bên ngoài quả có một lớp đài bao trùm bên ngoài giống như một cái túi bảo vệ, khi bóp vỡ có tiếng kêu lốp bốp. Trong mỗi quả đều chứa nhiều hạt nhỏ li ti, hình thận.

2. Khu vực phân bố

Cây tầm bóp chủ yếu tập trung ở các nước có khí hậu nhiệt đới. Cây thường mọc hoang dọc theo hai bên đường, bờ ruộng, trong vườn, trên bãi cỏ hay các khu đất hoang. Ngoài ra, loại cây này còn được tìm thấy ven các khu rừng cho độ cao dưới 1.500m tính từ mặt nước biển.

Ở nước ta, cây tầm bóp phát triển khắp mọi nơi. Nhận thấy giá trị của loại cây này, nhiều nơi còn trồng tầm bóp lấy rau ăn hàng ngày hoặc làm thuốc chữa bệnh.

Rau tầm bóp được chế biến thành nhiều món ăn như luộc , xào với thịt hương vị của nó tuy hơi đắng nhưng có thể giải nhiệt cực kỳ tốt.

3. Sử dụng cây tầm bóp như thế nào?

Các bộ phận trên cây như thân, rễ, lá, trái… đều có thể dùng. Mỗi bộ phận đều có công dụng khác nhau để có thể dùng 1 cách đặc biệt khác nhau để tạo ra vị thuốc điều trị riêng.

Cây tầm bóp cho trái quanh năm nên thời điểm để thu hái và sơ chế thì thời điểm nào cũng thích hợp. Khi mang về có thể sơ chế khô hoặc dùng tươi đều được.

Với những bộ phận của cây tầm bóp khi chúng ta thu hoạch và sơ chế khô thì tiến hành cho vào túi ni lông hoặc hợp kín, giữ chúng trong khô ráo. Đặc biệt chúng ta không nên để chúng tiếp xúc với những nơi ẩm như trong nhà tắm, rửa chén có thể làm cho cây tầm bóp khô bị nhiễm nấm mốc.

5. Thành phần trong cây tầm bóp

Các nghiên cứu của các nhà khoa học chỉ ra rằng từng bộ phận của cây tầm bóp đều có công dụng khá nhau và mang giá trị rất là cao trong y học.

Thành phần trong cây:

• Physalin A-D, F, L-O
• Physagulin A-G
• Các alcaloid

Thành phần trong quả:

• Nước
• Chất béo
• Chất xơ
• Protein
• Đường
• Cacbohydrat
• Vitamin C
• Các khoáng chất: Lưu huỳnh, sắt, kẽm, magie, canxi, photpho, clo, natri

Tác dụng dược lý thần kỳ

Theo Đông y, cây tầm bóp có công dụng thanh nhiệt, tiêu đờm, chỉ khái, lợi thấp, tán kết. Dược liệu này thường được y học cổ truyền dùng làm thuốc lợi tiểu và chủ trị các chứng bệnh cảm sốt, tiểu đường, viêm họng, khan tiếng, ho khan hoặc ho có đờm, thủy đậu, ban đỏ, nóng trong, nôn ói, sưng đau yết hầu, bệnh tay chân miệng.

Nghiên cứu từ trường đại học Houston – Mỹ cho thấy các chất Physalin A-D, F, L-O và Physagulin A-G có tác dụng chống lại sự phát triển của tế bào ung thư ở các cơ quan như gan, phổi, cổ tử cung hay vòm họng. Đồng thời các chất này cũng giúp cải thiện hệ miễn dịch của cơ thể.

Ăn quả tầm bóp giúp bổ sung vitamin C ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh Scorbut. Căn bệnh này có biểu hiện chính là chảy máu chân răng, xuất huyết dưới da hoặc lâu lành tổn thương do cơ thể thiếu hụt vitamin C.

Một số nghiên cứu khác cũng chỉ ra cây tầm bóp có những tác dụng như kháng khuẩn, giảm lượng đường trong máu, hạ huyết áp, chống co thắt, chống nấm, chống đông máu…

Cách dùng và liều lượng

Cây tươi: Đắp ngoài, uống nước cốt hoặc nấu nước rửa ngoài tổn thương. Ngày dùng tối đa 40 – 80g
Cây khô: Dùng theo dạng sắc uống, mỗi ngày 20 – 40g.

6 loại bệnh lý thường gặp mà có thể ứng dụng, cây tầm bóp để điều trị đơn giản tại nhà

1. Cây tầm bóp chữa viêm họng , thuỷ đậu, ho khan.

Cây tầm bóp sau khi phơi khô dùng khoảng 20 đến 40g nếu dùng cây tươi thì khoảng 100g, đun sôi nước và bỏ vào nấu để lấy chất, để nguội và dùng trong ngày. Duy trì dùng thường xuyến đến khi đỡ bệnh thì ngưng

2. Chữa mụn nhọ ở phần vú và đinh độc

Chuẩn bị: 100g cây tầm bóp tươi hoặc 50g khô
Cách làm: Chúng ta tiến hành rửa sạch cây tầm bóp và ngâm chúng trong nước muối pha loãng . Sau khi ngâm xong thì tiến hành để ráo nước và vò hoặc dã nát ra để lấy nước uống, còn phần bã của cây thì chúng ta có thể đấp trực tiếp vào phần đang bị mụn nhọt , mỗi ngày dùng 1 lần cho đến khi khỏi hẳn.

3. Chữa tiểu đường bằng cây tầm bóp

Chuẩn bị: 40g rễ của cây tầm bóp kèm theo 1 quả tim heo và bột chu sa vừa phải.
Thực hiện: Tiến hành rửa sạch các thứ đã chuẩn bị và cắt nhỏ chúng ta, sau đó đun nước sôi bỏ các nguyên liệu vào nấu chung với nhau khoảng 30 phút. Nước sắt lại thì lấy nước ra để nguội và dùng mỗi ngày đến khi đỡ. Nên sử dụng uống khoản 7 -8 này.

4. Chữa ung thư vòm họng, phổi, tử cung bằng Cây tầm bóp

Bài thuốc 1:
Chuẩn bị: 40g cây tầm bóp khô và kèm theo đó là 40g bách giải.
Cách làm: tiến hành sắc nhỏ và nấu cùng với 1,5 lít nước sạch. Đun sôi với lửa nhỏ chờ sắt lại tậm 500ml thì tắt lửa, tiến hành chia nhỏ ra mỗi ngày uống 2 – 3 lần trong ngày.

Bài thuốc 2:
Chuẩn bị: cây tầm bóp có hoa, quả và lá khô 40g. nếu dùng tươi thì 100g , kèm theo bạch truật 30g , mạch môn, huyên sâm, cát cánh , hoàng cầm mỗi nguyên liệu 10g và cam thảo 5g .
Cách làm: Những nguyên liệu trên chúng ta tiến hành rửa sạch và sặt nhỏ chúng ra, đun sôi nước đến khi sắt lại còn 2 chén thì ngưng.  Mỗi ngày dùng 2 – 3 lần . Tiến hành uống trong 20 ngày và sau đó nghỉ dùng thuốc trong 10 ngày tiếp theo trước khi dùng tiếp đợt 2 và 3.

5. Phòng ngừa bệnh tật và tăng hệ miễn dịch

Chuẩn bị: Dùng đọt non và lá của cây tầm bóp khi còn tươi.
Cách làm: Dùng cây tầm bóp luộc hoặc nấu nó trong bữa chính. Trong một tuần bạn có thể dùng nó khoảng 3 lần để tăng cao sức khoẻ của mình, có thể tăng cường miễn dịch cho ung thư, tiểu đường và các bệnh nguy hiểm khác.

6. Chữa rối loạn tiêu hoá dạ dày bằng cây tầm bóp

Bệnh dạ dày luôn là bệnh lý mà nhiều người bị nhất hiện nay. Từ những chế độ không hợp lý , sinh hoạt hàng ngày rất tiêu cực thiếu khoa học do công việc của mỗi chúng ta trở nên bận rộn hơn.

Rối loạn dạ dày tiêu hoá bạn hãy thử sử dụng cây tầm bóp cho bữa ăn hàng ngày bằng việc dùng nó để luộc, xào.. chế biến với gia vị khác tạo điểm khác biệt vừa ngon miệng vừa có thể trị bệnh đau dạ dày một cách hiệu quả và tốt nhất.

Những điều lưu ý khi sử dụng cây tầm bóp chữa bệnh

Những người bị dị ứng với cây tầm bóp thì không nên dùng qua để có thể trị bệnh. Khi bạn sử dụng mà thấy trong người khó chịu như ngứa, buồn nôn hay khó thở thì hãy ngưng ngay vì bạn có thể bị dị ứng với nó.

Những phụ nữ đang mang thai và những trẻ nhỏ nếu muốn sử dụng hãy hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng nó an toàn nhất.

Cây tầm bóp tuy nó lành tính nhưng nếu chúng ta dùng nó trong một thời gian dài thì không tốt cho sức khoẻ. Nên tham khảo những ý kiến của bác sĩ để sử dụng đúng liều lượng của cây để phát huy được hiệu quả của cây.

Đặc biệt lưu ý là nếu bạn đang sử dụng thuốc tây hay một loại thảo dược nào đó thì hãy thận trong tham khảo ý kiến nhà thuốc để có biết là có sung khắc với thuốc đó hay không, nếu không thận trọng có thể xày ra tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khoẻ.